Các món ăn chế biến từ Rùa

Rùa là một loại động vật hoang dã có rất nhiều ở vùng rừng ngập mặn mũi Cà Mau. Có nhiều loại rùa, nào là rùa vàng, rùa nắp, rùa quạ, rùa hôi, rùa dém..., nhưng ngon nhất là rùa vàng, kế đến là rùa nắp, không có thì “xài đỡ” rùa quạ, chớ rùa hôi hay rùa dém thì đúng như cái tên của nó, nghe mùi là thấy không ngon rồi.

Trước đây rùa sống trong tự nhiên rất nhiều, người dân Cà Mau tha hồ săn bắt đem ra chợ bán. Thời gian gần đây, để bảo vệ động vật hoang dã khỏi bị tuyệt chủng nên chính quyền tỉnh Cà Mau đã cấm săn bắt, buôn bán rùa tự nhiên mà chỉ cho phép buôn bán rùa nuôi (giống như người ta nuôi tôm, cua, sò huyết hay nghêu vậy).

RÙA RANG MUỐI

Thịt rùa là một trong những loại thực phẩm đặc sản ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Người ta dùng thịt rùa để chế biến nhiều món ăn như: rùa xé phay, rùa khìa nước dừa, rùa xào lăn, rùa hấp muối, rùa hấp cách thủy, cháo rùa...

Rùa có thể làm được rất nhiều món ăn ngon và bổ, nhưng ngon nhất vẫn là món rùa rang muối, vừa dễ làm, dễ tìm gia vị, vừa được thưởng thức cách ăn dân dã đặc biệt của người xứ Cà Mau.

Cắt cổ rùa lấy huyết, hứng huyết rùa vào chén. Rượu đế trong như mắt mèo hay rượu nếp trắng pha huyết rùa người sành ăn không bao giờ bỏ qua. Nghe nói rượu pha huyết rùa tác dụng không kém rượu pha huyết rắn hổ hay rượu ngâm ngọc dương.

Đem rùa đã cắt cổ trụng nguyên con vào nước sôi chừng vài phút, vớt ra cạo rửa rùa cho sạch nhớt. Cắt cổ rùa hơi khó, không có kinh nghiệm sẽ rất khó cắt thành công, vì vậy không cắt cổ cũng không sao. Nếu bạn cắt cổ rùa cho chảy hết máu ra thì rang muối xong thịt rùa sẽ trắng như thịt gà, nhìn rất đẹp. Còn để nguyên con rùa còn sống trụng nước sôi, cạo rửa rồi bỏ vô nồi muối thì khi chín thịt rùa sẽ có màu đỏ bầm, nhìn không đẹp nhưng ăn thịt bổ hơn.

Nếu bạn để rùa sống bỏ vô nồi nước sôi trụng thì phải nấu nước sôi bằng cái nồi hơi lớn hơn con rùa một chút, có nắp đậy kín, nước sôi hé nắp ra bỏ rùa vô rồi đậy lại liền, giằng kín (không thôi rùa giẫy văng nước tùm lum), chừng chút xíu thì rùa chết mới vớt ra cạo rửa.

Chuẩn bị một cái nồi đất to, có nồi đất là tốt nhất, không có nồi đất thì dùng đỡ nồi kim loại đáy dầy. Dùng nồi đất thì tiếng muối nổ đỡ đinh tai nhức óc và không hư nồi, có thể dùng lại nồi nhiều lần. Còn bạn dùng nồi kim loại đốt khô với nhiệt độ cao và lâu như vậy đáy nồi sẽ bị cháy nên không thể dùng nồi đáy mỏng mà phải dùng nồi loại đáy dày, rang muối xong 1 con rùa thì bạn có hy vọng dùng lại lần nữa 

Muối hột phải chọn loại hột thật lớn, càng lớn càng tốt, cứ 1 ký rùa thì 1 ký muối. Đổ muối hột vào nồi, để nguyên con rùa đã làm sạch và ráo nước vào nồi (không cần mổ bụng hay tách mai). Đậy nắp nồi lại càng kín càng tốt vì càng kín thì rùa càng mau chín. Bắc nồi lên bếp, vặn to lửa cho muối nổ đến khi nào không còn nghe tiếng muối nổ nữa thì nhắc nồi xuống, lấy rùa ra, dùng dao chẻ vỏ, móc bỏ bộ lòng.

Rùa thường ăn các loại nấm, kể cả nấm độc nên không được ăn bộ lòng rùa, dễ bị trúng độc. Xé thịt rùa ra cho vào dĩa. Vậy là bạn có thể thưởng thức món rùa rang muối chấm muối tiêu chanh hoặc muối ớt kèm với rau răm. Đưa cay bằng một vài ly rượu nếp trắng mới cảm nhận hết cái hương vị thơm giòn, ngon ngọt, béo ngậy của thịt rùa, vị cay cay của rau răm, rau húng, vị cay nồng, ngòn ngọt của rượu nếp…, mà thầm khâm phục người Cà Mau thời khai hoang lập ấp đã sáng tạo ra cách tận hưởng sản vật trời cho có một không ai ở vùng đất tận cùng Tổ quốc này.

THỊT RÙA-VỊ THUỐC QUÍ

Thịt rùa có hương vị của thủy hải sản (sò, ốc, hến...) lại thoang thoảng vị ngọt của thịt gà, hương thơm dịu của thịt vịt xiêm, tạo một cảm giác rất lạ lùng mà thú vị. Theo đông y, thịt rùa có vị ngọt, tính bình, tác dụng tư âm giáng hỏa, bổ huyết, kiện cường gân cốt. Thịt rùa rất tốt cho người bị âm hư hỏa vượng, lao phổi, sốt về chiều, ho ra máu, trĩ ra máu, phụ nữ bị sa tử cung, trẻ em đái dầm. Những người có thể trạng hư hàn, thường đi tiêu lỏng không nên ăn thịt rùa.

Rùa hấp muối

Món rùa hấp muối là món ăn chế biến đơn giản nhưng công hiệu lại tốt hơn cả. Để làm món này, chọn một con rùa vàng khoảng 1,5 - 2kg, không dùng loại quá nhỏ hoặc quá lớn, thịt sẽ không ngon. Cách làm như sau: cho 500g muối hột vào một cái nồi đất, để rùa nằm ngửa lên trên muối rồi đổ thêm 500g muối hột lên mình rùa. Đậy kín nắp, đặt lên bếp than hồng, muối trong nồi sẽ nổ đến lúc thành muối bột là rùa chín. Lấy rùa ra, gỡ lấy thịt, sắp lên đĩa.

Chuẩn bị sẵn một đĩa rau gồm khế, chuối chát, dưa leo, rau răm, rau sống các loại; một đĩa bánh tráng mỏng. Lúc ăn, người ta tự cuốn bánh tráng với thịt rùa và các loại rau, chấm với nước mắm pha giấm, chanh, đường, ớt, tỏi băm. Thịt rùa ăn lúc vừa mới chín, thịt mềm, có vị ngọt đậm đà, quyện với hương vị của rau và nước chấm rất hấp dẫn, ngon miệng.

Món rùa xé phay thì chỉ cần nướng rùa trên bếp lửa cho chín, đem ra gỡ lấy thịt. Để thịt nguội, xé ra từng miếng vừa ăn, bỏ vào tô lớn. Nêm ít muối, nước mắm, tiêu, đường, bột nêm, dưa kiệu xắt lát, củ hành tím xắt nhỏ, giấm, ớt trộn đều cho thịt thấm gia vị. Cuối cùng, rắc ít đậu phộng rang đã giã giập, rau răm xắt nhỏ, trộn đều. Múc ra đĩa lớn, rưới ít dầu ăn (hoặc mỡ) xào hành tím, rắc thêm đậu phộng, rau răm lên trên. Ăn nguội kèm với bánh phồng tôm chiên.

Món ăn này có vị béo, đậm đà, thơm mùi thịt rùa, rau răm, có hương vị ngọt dịu, vị chua cay vừa ăn. Dùng thịt rùa như một vị thuốc để bồi dưỡng cho phụ nữ suy nhược sau khi sinh, sa tử cung, trẻ em hư yếu gầy còm, đàn ông suy nhược sinh dục, ho ra máu, gân cốt đau nhức.

Không ăn thịt rùa với rau cải, sò, nghêu

Vì rùa có tính đại hàn nên người có chân tay lạnh hay đi ngoài lỏng thì không nên dùng, không phối hợp với những thức ăn lạnh khác (rau cải, lá dâu, sò, nghêu…).

Rùa là động vật được tìm thấy ở hầu hết các nước trên thế giới với hơn 200 loài khác nhau. Tại Hàn Quốc, ngành dược đã tiên phong trong lĩnh vực sử dụng bột rùa mai mềm để sản xuất một loại viên dành cho phụ nữ có thai; trẻ em chậm lớn, biếng ăn; phòng và trị chứng loãng xương ở người có tuổi.

Một số cơ sở dược ở nước ta cũng đang nghiên cứu sản xuất những chế phẩm có nguồn gốc từ rùa dùng chữa ho lâu ngày, chữa sốt rét và dùng trong cao huyết áp...

Thomas, một nhà khoa học Anh, đã thủy phân mai rùa và phát hiện có chứa các acid amin glycocole (19,36 %), alamin (2,95%), leuxin (3,6%), tyrosin (13,59 %), acid glutamic, histidin, lysine, acginin… là những dược chất có giá trị cao trong phòng và trị bệnh.

Một nhóm nhà nghiên cứu ở Tô Châu (Trung Quốc) cũng đã dùng dịch tiết mai rùa để làm giảm hiện tượng chảy máu do trĩ, chống lại hiện tượng giảm bạch cầu do hóa trị liệu. Nghiên cứu cũng cho thấy máu rùa có chức năng ức chế tế bào ung thư.  

Theo tạp chí Nhật Bản Hanako Materia Medica,  thịt rùa có tác dụng bổ dưỡng, chống động kinh, tâm thần hoảng loạn... Nhân dân một số vùng tại Nhật xếp rùa vào hàng thực phẩm bổ dưỡng, tăng cuờng sức khỏe, tăng sức dẻo dai trong lao động và tình dục, được các thủy thủ rất tin dùng. Thịt rùa còn được giới y học Trung Quốc dùng để phòng và trị virus thủy đậu, động kinh, ngọc hành sưng đau… 

Theo y học cổ truyền của Việt Nam, thịt rùa có vị ngọt mặn, tính  đại hàn, không độc vào kinh can, thận, tì, tâm nên có tác dụng điều trị các bệnh như: hen suyễn, tim mạch, tăng huyết áp, ho lâu ngày, suy dinh dưỡng trẻ em, thiếu máu, suy nhược, hội chứng mãn kinh, ngực sườn đau tức, mất ngủ, ra mồ hôi trộm, trĩ… Trong ẩm thực Việt Nam, các món ăn chế biến từ rùa rất phong phú. Dễ gặp nhất là các món rùa hầm, rùa hấp, cháo rùa, rùa om, canh rùa và cả xúp rùa…

 
Tuy vậy, vì rùa có tính đại hàn nên người có chân tay lạnh hay đi ngoài lỏng thì không nên dùng, không phối hợp với những thức ăn lạnh khác (rau cải, lá dâu, sò, nghêu…). Các sản phẩm của rùa có tính hoạt huyết cao nên những người có tiền sử xuất huyết dạ dày, đường ruột, phụ nữ rong kinh, rong huyết… không nên dùng. 

Khi chế biến thịt rùa, cần làm tăng độ nhiệt (như om, rang…) hoặc thêm gia vị như gừng, hạt tiêu để giảm bớt tính hàn. Khi mổ rùa, không để mật bị vỡ dây vào thịt.