Bệnh động kinh là một bệnh của não, có đặc điểm gây ra cho người bệnh những cơn co giật tái đi tái lại nhiều lần.
Bệnh động kinh có nhiều thể, với những triệu chứng hơi khác nhau. Tuy nhiên trên thực tế ở nước ta có 3 thể chủ yếu hay gặp nhất: thể động kinh toàn thân, thể động kinh cục bộ và thể động kinh kịch phát Rolando.
3 loại chủ yếu
Thể động kinh toàn thân: Rất hay gặp. Cơn động kinh của thể này thường tiến triển qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn trương lực: Là giai đoạn khởi đầu của cơn động kinh, người bệnh đang bình thường đột nhiên ngã xuống ngất đi, trong khi đó chân tay cứng lại, ngực không thở được nữa, người xanh tái, hai hàm răng nghiến chặt, mắt trợn ngược, giai đoạn này thường kéo dài khoảng nửa phút.
Giai đoạn giật rung: Toàn thân người bệnh bị rung động mạnh bởi những cơn co giật toàn thân, những cơn này mỗi lúc một mạnh hơn, lưỡi bị đẩy hẳn ra ngoài từng đợt, trong lúc hàm răng cắn lại, do đó luôn xảy ra chảy máu ở lưỡi, ở miệng.
Nhiều bà mẹ có kinh nghiệm, lúc đó đặt ngang qua mồm giữa hai hàm răng trẻ một chiếc đũa để tránh tình trạng răng cắn vào lưỡi. Các cơ ở mặt cũng giật, làm méo mặt người bệnh, và nước bọt có thể sùi ra ở mép. Trong cơn nhiều trẻ tiểu ngay ra quần. Giai đoạn này thường kéo dài 2-3 phút, sau đó đột nhiên trẻ mềm nhão cả người, và bệnh chuyển sang giai đoạn hôn mê.
Giai đoạn hôn mê: Là giai đoạn cuối cùng của cơn động kinh toàn thân, người bệnh nằm yên, toàn thân mềm nhão, thở khò khè, không biết gì nữa, hoàn toàn như một bệnh nhân hôn mê, dần dần da dẻ bớt xanh tái nhìn như một người ngủ say. Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 15 phút, nhưng cũng có khi tới 1 giờ hoặc vài giờ. Cuối cùng bệnh nhân tỉnh lại, rất mệt mỏi, nhưng không còn nhớ những gì vừa xảy ra.
Thể động kinh cục bộ: Là thể động kinh có những cơn chỉ xảy ra ở một phần cơ thể. Thông thường là cơn động kinh ở nửa bên thân hoặc trái hoặc phải. Người bệnh cũng có những hiện tượng co giật, nhưng chỉ co giật ở một nửa bên thân, còn bên kia bình thường. Trong thể động kinh cục bộ này, thông thường người bệnh không ngất, không mê, trong khi một nửa thân co giật, họ vẫn tỉnh vẫn biết. Tuy nhiên đôi khi cũng có trường hợp cơn động kinh cục bộ lan tỏa dần thành cơn động kinh toàn thân, và lúc đó triệu chứng hoàn toàn giống với cơn động kinh toàn thân.
Thể động kinh kịch phát Rolando: Là thể động kinh có những cơn có thể toàn thân có thể cục bộ nhưng thường chỉ xảy ra trong giấc ngủ. Thông thường các cơn này hay xảy ra trong giấc ngủ đêm, nhưng cũng có thể xảy ra trong giấc ngủ trưa, ít khi xảy ra ngoài giấc ngủ. Đây là thể động kinh hay xảy ra ở trẻ nhỏ, sở dĩ có tên là Rolando vì người ta cho rằng nguyên nhân do tổn thương ở vùng Rolando, là một vùng trên não.
Nguyên nhân phát sinh bệnh động kinh
Như trên đã nói, bệnh động kinh là bệnh của não, do các tổn thương ở não gây ra, vì thế tất cả các nguyên nhân gây tổn thương não đều là nguyên nhân gây động kinh:
Đẻ khó: Chuyển dạ đẻ lâu phải can thiệp bằng foócxép, giác hút. Có trẻ khi sinh bị ngạt, nếu kéo dài làm cho một bộ phận não thiếu ôxy gây tổn thương, nếu tổn thương đó không hồi phục được thì cũng có thể gây ra bệnh động kinh sau này.
Bệnh của não và màng não: Một số trẻ bị viêm não hoặc viêm màng não, bệnh nặng lại chữa chạy muộn, có thể khỏi nhưng có thể để lại di chứng như một cái “sẹo” ở não hoặc màng não, cái “sẹo” đó cũng có khả năng gây bệnh động kinh sau này.
Chấn thương ở đầu: Do bị ngã đập đầu vào vật cứng hoặc nền gạch cứng, hoặc trẻ ngủ trên giường ngủ mơ lăn xuống đất đập đầu xuống đất gây chấn thương ở đầu. Những chấn thương đó luôn gây tổn thương cho não và cũng là nguyên nhân hay gặp của bệnh động kinh.
Bướu não (u não): Một số trẻ khi sinh ra có một hay vài bướu trong não, bướu này ngày càng lớn, và cuối cùng gây nên các cơn động kinh. Trong nhiều trường hợp, khoa học chưa tìm được nguyên nhân của các bướu này.
Di truyền: Trong gia đình có ông bà cha mẹ... cũng bị động kinh. Tuy nhiên nhiều khi sự di truyền này rất kín đáo, quan sát bên ngoài không thấy được. Nhưng khi làm xét nghiệm “điện não đồ” thì lại thấy người cha hoặc mẹ có dấu hiệu tổn thương ở não giống như bệnh động kinh, nhưng các tổn thương đó chưa nặng nề đến mức gây ra các cơn động kinh.
Cách phòng tránh các tai nạn và cách chăm sóc người bị động kinh
Nói chung bệnh động kinh là một bệnh nguy hiểm, luôn luôn có thể gây chết người: có người chết ngay trong cơn động kinh nặng do ngạt thở, chết do nhiều cơn động kinh kéo dài, liên tục gây suy tim cấp. Rất nhiều trường hợp các em nhỏ bị tai nạn chết người do cơn động kinh xảy ra đột ngột trên đường đi, đang câu cá, đang trèo cây... Phần lớn các trường hợp này do gia đình không trông nom, giáo dục các em chu đáo.Bệnh động kinh có thể chữa khỏi hoàn toàn, nghĩa là sau một thời gian dài chữa trị, bệnh thuyên giảm dần và hoàn toàn các cơn mà không cần dùng thuốc nữa. Điều chủ yếu và quan trọng là bệnh nhân và gia đình bệnh nhân cần hết sức kiên nhẫn. Trong việc chữa trị bệnh động kinh, sự hợp tác giữa gia đình và thầy thuốc là vô cùng cần thiết.
- Gia đình cần luôn luôn động viên trẻ, khích lệ tinh thần trẻ, khi tâm hồn trẻ được an bình, tư tưởng vui vẻ thì các cơn động kinh sẽ thưa dần. Trái lại, phải tránh các thái độ giận dữ, lạnh nhạt với trẻ, vì sự lo sợ, buồn chán, giận dỗi sẽ làm các cơn động kinh dễ xuất hiện...
- Cần trông nom giáo dục trẻ, tránh cho trẻ các nguy hiểm có thể xảy ra khi lên cơn mà không có người lớn bên cạnh như không cho trẻ ra ao một mình, không cho trẻ trèo cây, lái xe một mình ra đường..., cũng không nên cho trẻ đi lâu dưới nắng to vì nhiệt độ cao rất dễ làm xuất hiện cơn động kinh.
- Cho trẻ ăn uống điều độ, đủ chất dinh dưỡng, không cho trẻ dùng các chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá.
- Gia đình cần cho trẻ dùng thuốc đúng, uống thuốc đều đặn, không được quên cho trẻ uống thuốc, dù chỉ quên một ngày một lần cũng có thể làm cơn động kinh tái phát, và khi đó việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn.
- Phải xác định bệnh động kinh là một bệnh chữa trị lâu dài, nếu nóng vội sẽ dẫn đến nhiều hậu quả tai hại và chắc chắn sẽ thất bại trong điều trị.
=================
|
Động kinh là một bệnh nặng, mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng lao động của bệnh nhân. Bệnh chiếm tỷ lệ 0,6% dân số, biểu hiện rất đa dạng và phong phú. Động kinh có thể khởi phát ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng có đến 1/2 số trường hợp bệnh khởi phát ở độ tuổi trước 20, vì vậy, chúng để lại di chứng rất nặng nề cho bệnh nhân, khiến họ dễ trở thành người tàn phế, thành gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội.
Nếu được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh nhân có thể bình phục hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn, hoà nhập tốt với xã hội và có cuộc sống ổn định.
Thuốc chống động kinh ngày nay rất đa dạng và phong phú, việc lựa chọn thuốc điều trị sao cho phù hợp với tình trạng bệnh, khả năng kinh tế của bệnh nhân và các tác dụng phụ là rất quan trọng để bệnh nhân có thể điều trị lâu dài bằng thuốc và có cơ hội phục hồi khả năng lao động và học tập.
Phenobarbital (gardenal)
Đây là thuốc ngủ nhóm barbituric nhưng có tác dụng điều trị động kinh cơn lớn và động kinh cục bộ. Tuy nhiên, liều độc của thuốc rất gần với liều điều trị, vì vậy dễ gây tai nạn trong điều trị, có thể gây tử vong cho bệnh nhân. Hơn nữa, hiệu quả của thuốc không cao, tác dụng phụ rất nhiều là nguyên nhân chính khiến các bác sĩ hạn chế sử dụng thuốc này. Tác dụng phụ "đáng sợ" nhất của gardenal là làm giảm trí tuệ của bệnh nhân sau một thời gian dài dùng thuốc. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, các bệnh nhân dùng gardenal để điều trị động kinh sẽ có chỉ số IQ rất thấp, nhưng nếu chuyển sang điều trị động kinh bằng các thuốc khác như valproat, carbamazepin thì IQ tăng lên thêm 15 - 20 điểm và có thể trở về mức bình thường. Như vậy thuốc gardenal khiến bệnh nhân "đần độn" nhiều hơn cả bệnh động kinh, và thuốc chính là thủ phạm gây mất khả năng lao động cho bệnh nhân. Tiếc thay, do nhiều lý do khác nhau, đến nay gardenal vẫn được dùng rất phổ biến trong lâm sàng để điều trị bệnh động kinh.
Phenytoin (sodanton)
Thuốc này có hiệu quả điều trị động kinh cục bộ, động kinh cơn lớn tốt hơn gardenal. Nhưng thuốc cũng có rất nhiều tác dụng phụ. Tác dụng phụ hay gặp nhất là mất ham muốn tình dục ở nữ và liệt dương ở nam sau một thời gian dài điều trị. Ngoài ra, cũng như gardenal, thuốc gây giảm trí tuệ rõ rệt ở các bệnh nhân, dần khiến họ trở thành "đần độn", vì thế ngày nay thuốc ít được sử dụng trong lâm sàng.
Valproat (depakin, encorat)
Đây là thuốc chống động kinh có hiệu quả tốt trong đa số các bệnh nhân động kinh cục bộ, cơn lớn, cơn bé... vì vậy hay được lựa chọn sử dụng trong lâm sàng. Thuốc ít tác dụng phụ, không gây giảm trí tuệ ở bệnh nhân động kinh. Mặt khác, thuốc có tác dụng chỉnh khí sắc, vì vậy còn có hiệu quả điều trị các rối loạn cảm xúc ở bệnh nhân động kinh. Tác dụng phụ đáng lưu ý nhất là gây dị tật ở đốt sống cổ cho thai nhi ở người mẹ động kinh điều trị bằng valproat. Vì thế, người ta khuyến cáo không nên sử dụng thuốc này cho phụ nữ có thai, nhất là trong 3 tháng đầu. Nếu bắt buộc phải dùng thì phải giảm liều tối đa (không quá 400mg/ngày). Thuốc đóng viên 200mg, 300mg, 500mg. Liều trung bình 800mg/ngày, chia làm 2 lần (sáng 400mg, tối 400mg).
Carbamazepin (tegretol)
Đây là thuốc chống động kinh tốt cho các cơn động kinh cục bộ, động kinh cơn lớn, nhưng không có tác dụng cho động kinh cơn bé. Ngoài ra, thuốc còn dùng để điều trị đau dây thần kinh số V, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, đái tháo nhạt... Tuy nhiên, thuốc hay gây dị ứng chậm (xuất hiện 10-15 ngày sau khi bắt đầu dùng thuốc), vì thế tình trạng dị ứng thường rất nặng nề. Để tránh dị ứng, người ta cần tăng liều thuốc từ từ, trong 2 tuần đầu chỉ dùng 400mg/ngày. Nếu thấy dị ứng thuốc thì ngừng thuốc ngay và dùng corticoid để điều trị dị ứng. Do dùng liều thấp nên dị ứng không quá nặng nề. Sau 2 tuần, nếu không có dị ứng thì chúng ta tăng liều đến liều đủ đáp ứng điều trị (thường là 800mg/ngày).
Oxcarbazepin (oxetol)
Đây là thuốc chống động kinh mới, có hiệu quả cao với các cơn động kinh cục bộ, động kinh cơn lớn. So với carbamazepin thì thuốc này ít gây dị ứng, hiệu quả cao hơn hẳn. Ngoài ra, thuốc còn dùng để điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực, đau dây thần kinh số V. Thuốc đóng viên 150mg và 300mg, ngày dùng từ 600mg đến 1.200mg, chia làm 2 lần (sáng, tối). Thuốc không ảnh hưởng đến trí tuệ của bệnh nhân.
Toprimac (topamax)
Đây là thuốc chống động kinh mới, có tác dụng cả trên cơn cục bộ, cơn lớn, cơn bé... Thuốc có tác dụng cả trên các bệnh nhân động kinh đã điều trị bằng các thuốc chống động kinh khác nhưng thất bại. Thuốc không ảnh hưởng đến trí tuệ của bệnh nhân. Đóng viên 25mg và 50mg. Liều dùng 100mg-200mg/ngày, chia làm 2 lần sáng và tối.
Lamotrigin (lamotor)
Đây là thuốc chống động kinh có hiệu quả rất tốt trên các cơn cục bộ, cơn lớn kể các các trường hợp động kinh kháng trị. Thuốc không ảnh hưởng đến trí tuệ của bệnh nhân. Thuốc đóng viên 25 và 50mg, ngày dùng 200mg-400mg, chia làm 2 lần sáng và tối.
Levetiracetam (keppra)
Thuốc chống động kinh mới, có tác dụng điều trị các trường hợp động kinh cục bộ và cơn lớn, kể cả các trường hợp kháng điều trị. Thuốc không ảnh hưởng đến trí tuệ của bệnh nhân. Thuốc đóng viên 500mg, ngày dùng trung bình 1.000mg, chia làm 2 lần (sáng và tối).
Nói chung, các bệnh nhân động kinh cần điều trị lâu dài, có thể dùng một thuốc hoặc phối hợp 2-3 loại thuốc chống động kinh với nhau để tăng hiệu quả điều trị. Bệnh nhân cần phải được khám và làm điện não kiểm tra định kỳ để có thể điều chỉnh thuốc được hợp lý và chính xác.
TS. Bùi Quang Huy
(Chủ nhiệm Khoa tâm thần - Bệnh viện 103)
suckhoedoisong.vn
|
================
Động kinh là gì?
Cơn động kinh là hậu quả những đợt phóng điện, bất thình lình, thường ngắn trong một nhóm tế bào não và nhiều bộ phận khác nhau trong não đều có thể là chỗ phóng điện đó. Vì vậy các biểu hiện lâm sàng động kinh khác nhau tùy thuộc vị trí não đầu tiên có rối loạn đó và lan xa tới đâu. Có thể xảy ra các triệu chứng tạm thời như mất ý thức hay tri giác, rối loạn vận động, cảm giác (nhìn, nghe và nếm).
Các cơn động kinh có thể thay đổi từ những đợt mất chú ý rất ngắn hoặc giật cơ cho tới những cơn co giật nặng và kéo dài. Tần suất có thể thay đối từ một lần mỗi nǎm cho đến vài lần mỗi ngày. Người ta xếp loại các cơn kinh giật tùy theo vị trí não bị ảnh hưởng:
- Động kinh cục bộ hay khu trú: các cơn động kinh này sinh ra do một sự phóng điện ở ít nhất một vùng khu trú trong não, bất kể cơn kinh giật có lan tỏa thứ phát toàn thân không. Chúng có thể gây tổn hại ý thức hoặc không. Động kinh cục bộ hoặc khu trú, đều bắt đầu từ một miền định vị trong não, sau đó có thể lan ra khắp não gây động kinh toàn thể.
- Động kinh toàn thể: sự phóng điện dẫn tới các cơn động kinh này bao quát toàn bộ não và có thể gây ra mất ý thức và/hoặc co rút hay cứng cơ. Các cơn này bao gồm những hiện tượng thường gọi là "động kinh cơn lớn" (grand mal) cũng như mất ý thức ngắn gọi là "động kinh cơn nhỏ" (petit mal).
- Trạng thái động kinh: Đó là trạng thái một người thường xuyên động kinh không hồi phục tri giác giữa mỗi đợt bệnh. Đây là một tình trạng nguy hiểm, nếu không điều trị có thể dẫn tới tổn thương não hay tử vong.
Chưa rõ các cơn động kinh vì sao xảy ra ở một lứa tuổi hoặc thời gian nào đó mà không phải ở lứa tuổi hay thời gian khác. Tuy nhiên, người ta đã biết những yếu tố gây ra cho một số bệnh nhân như ánh sáng chớp loé (sàn nhảy, tivi, trò chơi điện tử...), thở dốc, uống quá nhiều, mất ngủ và/hoặc các stress vật lý hay xúc cảm có thể kích thích cơn động kinh. Mặc dầu đó không phải là nguyên nhân nhưng chúng có thể ảnh hưởng đến thời gian và tần suất các cơn động kinh.
Bệnh nhân động kinh có nguy cơ tử vong cao do:
- Một bệnh sẵn có ở não như khối u hay nhiễm khuẩn;
- Động kinh trong tình huống nguy hiểm dẫn tới chết đuối, bỏng hay chấn thương đầu;
- Tình trạng động kinh;
- Nguyên nhân đột ngột không giải thích được, hoặc có thể ngừng hô hấp hay ngừng tim-thở trong cơn động kinh;
- Tự tử.
Bệnh nguyên
Động kinh thường (chứ không phải luôn luôn) là hậu quả một bệnh sẵn ở não. Bất kỳ một bệnh nào ở não cũng có thể gây ra co giật, nhưng không phải ai bị bệnh đó đều sẽ động kinh.
Có nhiều người bị động kinh không rõ nguyên nhân mà thường được cho là kết quả mất cân bằng một số hóa chất trong não (nhất là các chất dẫn truyền thần kinh) làm hạ thấp ngưỡng co giật của họ.
Trẻ em và thiếu niên dễ bị động kinh hơn do nguyên nhân chưa biết hoặc nguyên nhân di truyền. Người bệnh càng lớn tuổi thì càng có thể do nguyên nhân bệnh não sẵn có như khối u hoặc bệnh động mạch não, hoặc do chấn thương đầu. Với mọi lứa tuổi, chấn thương và nhiễm trùng não đều có thể gây động kinh và điều này có thể làm tỷ suất mắc động kinh ở các nước đang phát triển cao hơn. Một số lý do thường gặp ở Mỹ Latin là kén ấu trùng sán lợn trong não, trong khi ở Châu Phi thì thường do sốt rét và viêm não, ở ấn Độ thì ấu trùng sán và bệnh lao thường dẫn tới động kinh. Trẻ nhỏ bất kỳ bị sốt do nguyên nhân nào cũng có thể gây co giật. Khoảng 3% trẻ em co giật vì sốt thì sau này phát động kinh.
Điều trị và tiên lượng
Nguyên tắc điều trị :
- Chỉ điều trị khi được chẩn đoán chính xác là bệnh động kinh.
- Bắt đầu điều trị bằng một loại kháng động kinh.
- Tránh sử dụng liều cao ngay tứ khắc, liều điều trị dựa theo cân nặng.
- Kết hợp thuốc khi một loại kháng động kinh không hiệu quả.
- Điều trị liên tục. Khi uống thuốc mà không có cơn, cần phải tiếp tục uống trong vòng 2 năm.
Điều trị ngoại trú :
- Chú ý các biểu hiện tác dụng phụ của thuốc, ngủ nhiều, ỉa chảy, dị ứng, nổi mẩn trên da, nôn, buồn nôn.
- Giảm liều thuốc khi đã điều trị được một năm, kể từ ngày không có cơn giật nào và đánh giá kết hợp với điện não đồ. Giảm từ từ thấp dần cứ 3 tháng một lần, từ 1/4 liều ban đầu.
Các công trình nghiên cứu mới đây ở cả các nước phát triển và đang phát triển đều cho thấy có tới 70% trẻ em và người lớn mới chẩn đoán động kinh có thể được điều trị có kết quả bằng các thuốc chống động kinh. 2-5 nǎm sau khi điều trị có kết quả thì có thể ngừng thuốc cho 70% trẻ em và 60% người lớn mà không tái phát. Tuy nhiên có tới 30% người không đáp ứng liệu pháp thuốc. Một yếu tố dẫn tới tiên lượng xấu là có sẵn một bệnh não. Động kinh cục bộ, nhất là nếu có một bệnh não thì khó kiểm soát hơn là động kinh toàn thể.
Dùng sớm các thuốc chống động kinh sẽ kiểm soát được tới 70% người lớn và trẻ em mới được chẩn đoán. Vấn đề là chọn thuốc thích hợp nhất cho các hội chứng động kinh đặc hiệu. Vì thế bạn không nên tự ý mua thuốc về uống mà nên tớimotj cơ sở chuyên khoa thần kinh để đượckhám và điều trị cho tốt nhé!
==================================================
“Cao thủ“ chữa bệnh động kinh chia sẻ bí quyết
Căn bệnh ông chuyên trị là loại bệnh tương đối “khó nhai”: Bệnh động kinh. Cách chữa bệnh của ông cũng chẳng giống ai: Cứ miệt mài chờ đợi, “rình” khoảnh khắc người bệnh co giật để lấy thuốc nhỏ vào miệng. Thế nên người dân ở xóm Trọng, xã Phong Phú (huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) thường gọi ông Bùi Văn Rẩy (Tư Rẩy, 63 tuổi, người dân tộc Mường) là “cao thủ chữa bệnh động kinh”.
 Lang y Tư Rẩy và một số vị thuốc chữa bệnh động kinh
Căn bệnh quái ác
Ông Tư Rẩy bắt bệnh động kinh qua những biểu hiện lúc đầu của người mới phát bệnh như: Thường hay đau đầu, tính khí bất thường, cáu kỉnh, mất tập trung được trong công việc, các cơ bị rung. Nếu không để ý để chữa trị kịp thời, người bệnh sẽ tỉnh thoảng lâm vào tình trạng co giật cơ thể theo từng cơn, mỗi cơn kéo dài khoảng một phút. Lúc đầu mới chỉ là sự co cứng của các cơ hầu họng, thỉnh thoảng người bệnh sẽ hét lên âm thanh khác thường, khi đó cơ thể mất ý thức, chân duỗi thẳng, tay co quắp lại.
Những biểu hiện này chỉ kéo dài khoảng nửa phút, sau đó cơ thể mới chuyển sang giai đoạn co giật mạnh. Càng lâu, cơ thể sẽ càng co giật dài hơn và mạnh hơn, có khi kéo dài đến khoảng hai phút, các cơ co nhanh dần, hô hấp gấp rồi chậm dần, mặt mũi tím tái.
Thậm chí nếu nặng thì cơ thể người bệnh những khi phát bệnh động kinh sẽ chuyển sang thể sống “thực vật”, mất ý thức, đái dầm lúc bị bệnh “vật”. “Kể ra có cái căn bệnh cũng quái lạ. Tự nhiên đang cười nói bình thường bỗng nằm chết vật ra, sau khi co giật thì người mềm nhũn rồi ngủ mê mệt, khi tỉnh dậy không nhớ những hành động mình đã làm khi lên cơn”, ông Tư Rẩy cười.
Theo lão lang này, người đã mắc bệnh động kinh sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Ở thể nhẹ, người lúc bị động kinh thì vẻ mặt ngơ ngác, đãng trí một khoảng thời gian ngắn, sau khi khoảnh khắc bị bệnh “vật” đã qua thì mới có thể tiếp tục việc đang làm dở. Với những người bị động kinh kéo dài mà không được chữa trị thì sẽ dẫn đến việc bệnh ngày càng nặng hơn, co giật mạnh toàn thân, mất ý thức hoàn toàn, có thể dẫn đến tử vong.
Bài thuốc cực đắng cay
Điều quan trọng nhất trong phương cách chữa bệnh của ông Tư Rẩy là biết chắc nguyên nhân gây bệnh từ đâu. Theo ông, bệnh động kinh có nguyên nhân từ sự rối loạn các chức năng của các dây thần kinh, làm các dây thần kinh phóng điện không đều. Khi các dây thần kinh bị phản ứng đột ngột sẽ làm cho cơ thể phản ứng theo dây chuyền, gây nên những cơn co giật bất ngờ.
Ngoài ra còn có những nguyên nhân dẫn đến bệnh động kinh liên quan đến não bộ người bệnh, ví dụ như trong dòng họ có người đã từng bị động kinh, hay chính bản thân đã có những tiền sử bệnh tật, từng bị chấn thương ở vùng sọ não, u não hay các bệnh về mạch máu não; hoặc trong khi mổ đẻ làm thai nhi bị ngạt sẽ rất dễ dẫn đến các cơn co giật trầm trọng ở trẻ nhỏ…
Người ta còn có thể nhiễm sán não khi ăn các món ăn “tươi sống” như tiết canh, các loại gỏi…. và khi bị nhiễm sán não có thể gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh, dẫn đến động kinh. “Có cả tỉ các nguyên nhân gây bệnh, ai cũng có thể là nạn nhân của bệnh động kinh nếu không biết rõ về bệnh và cách phòng chữa”, ông “tổng kết” bằng cách nói rất dân dã.
Ông Tư Rẩy không giấu nghề mà sẵn sàng mở lòng chia sẻ bí quyết tạo bài thuốc chữa bệnh động kinh của mình. “Điểm mặt” những thảo dược này, người ta thấy ngay đây đều là những loại cây có vị cực đắng hoặc cực cay: Cây lá lốt lai, cây ngọt châu, rễ cây sổ, lá cây vả, rễ cây á, cây ban, cây tan bàng, dây kỳ minh, rễ cây rễ đôi. Chỉ có duy nhất một loại cây trong bài thuốc không có vị đắng cay là cây cỏ may.
Một điều lạ khác người ta có thể nhận thấy là trong số loài cây này lại phân chia ra hai khu vực sống riêng biệt: Hoặc cây sống ở những nơi cực kỳ ẩm thấp (cây lá lốt lai, cây ngọt châu, lá cây vả, rễ cây sổ); hoặc cây sống ở những nơi cực khô hạn hay núi đá (cây tan bàng, cây cỏ may, cây rễ đôi). Sau khi lấy về, tất cả những vị thuốc trên được rửa sạch, thái mỏng. Đối với những vị thuốc từ rễ cây, cần cạo lớp vỏ mỏng để tránh vỏ cây làm mắc ở cổ nạn nhân khi chữa bệnh, tránh trường hợp làm cho cơn co giật càng trầm trọng hơn.
Một “bí kíp” khác ông Tư Rẩy tiết lộ, đó là vị thuốc tốt nhất là những cây thuốc tươi, khi hái về dùng ngay, vì khi đó cây thuốc còn nguyên vị thuốc. Tuy nhiên nếu trường hợp bệnh nhân nguy kịch quá thì tạm thời có thể dùng những vị thuốc đã có sẵn vì không phải ngày nào người ta cũng có thể đi hái thuốc “rình” chữa bệnh như trong cách chữa bệnh của ông Tư Rẩy được nêu dưới đây.
Kỳ nhân chữa bệnh trong khoảnh khắc
Không giống như những bài thuốc của các thầy thuốc khác là chữa bệnh lúc nào cũng được, thuốc uống lúc nào cũng có thể phát huy tác dụng, kỳ nhân Tư Rẩy có cách chữa bệnh động kinh cực dị. Lúc mà nạn nhân đang nằm chết vật ra co giật, ông nhanh chóng lấy rễ cây kỳ minh (cực đắng) và rễ cây rễ đôi (cực cay và đắng) giã nát, vắt lấy nước. Sau đó, một người dựng bệnh nhân ngồi dậy, dùng tay mở miệng bệnh nhân cho uống từng ngụm nhỏ. Những vị thuốc thật cay và đắng này giống như những chất kích thích, làm tan những cơn co giật của cơ thể.
Sau khi bệnh nhân đã dứt cơn co giật, ông sẽ lấy vị thuốc tổng hợp từ những loài cây như đã nêu trên để sắc lấy nước cho bệnh nhân uống. Thời gian uống thuốc cũng cần tuân thủ tuyệt đối: Uống lúc tờ mờ sáng dậy, hoặc trước khi ăn cơm trưa và trước bữa ăn tối khoảng 30 phút. “Nếu để càng đói, thuốc càng phát huy tác dụng, vì cơ thể lúc đó hấp thụ những vị thuốc tốt nhất”, ông Tư Rẩy giải thích.
Mặc dù sức khỏe đã yếu, nhưng có vẻ lão lang miền sơn cước này vẫn còn tâm huyết với nghề lắm. Anh Bùi Văn Tư là con trai ông Tư Rẩy, người được bố truyền cho bài thuốc cho biết luôn ghi nhớ những nguyên tắc bố dạy: “Chữa bệnh cứu người là trách nhiệm. Có người cầu cứu, nếu trong khả năng mình giúp được người ta mà không cứu là có tội. Khi đã chữa khỏi bệnh cũng không đòi đền ơn”. Quả thật, mỗi thang thuốc ông chỉ lấy 50 ngàn tiền công một ngày đi hái thuốc, khi đã chữa khỏi bệnh cho người ta ông cũng không đòi trả ơn.
Trao đổi với phóng viên Pháp luật & Thời đại, ông Bùi Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Phong Phú, nơi “cao thủ chữa động kinh” Tư Rẩy sinh sống cho biết: “Đây là phương pháp chữa bệnh dân tộc nên ông Tư Rẩy không có giấy phép hành nghề, nên xã cũng không thể kiểm chứng được mức độ mức hiệu nghiệm của bài thuốc đến mức nào? Chỉ biết rằng đã có nhiều trường hợp đến nhờ ông cứu giúp và đã khỏi bệnh”.
|
